Het IJ

Kun je het je voorstellen? Dat ijs hierboven is ‘t IJ, anno 1837. Van de vijftiende tot en met de negentiende eeuw maakte Amsterdam een kleine ijstijd door. Dan schaatste je ‘s winters naar de overkant en warmde je jezelf weer op met koek-en-zopie. In de negentiende eeuw betekende dat een cocktail van bockbier, rum, eieren, kaneel en kruidnagelen. Dan hebben we nu toch liever chocolademelk of glühwein.

Een (z)wak voor geld

Het schilderij van Charles Leickert rechts-boven vertelt een grappig verhaal. Vanwege alle ijsschotsen had de veerman een extra hoge toeslag gevraagd. Twee gulden betalen in plaats van twee dubbeltjes? Mooi niet, dacht de twintigjarige Willem Albert Scholten, rechts in beeld. Dan liep hij wel naar Noord. Willem betaalde met een val in een wak en een kletsnatte jas. Leickert schilderde dit tafereel in opdracht van Willem, die een rijke industrieel werd. Tja, wie rijk wil worden moet zuinig zijn.

De hachelijke oversteek over het IJ bij Amsterdam, Charles Leickert, 1870, Veenkoloniaal Museum Veendam/Vereniging Rembrandt
Dichtgevroren Afgesloten IJ, Jacob Olie, 1895, Stadsarchief Amsterdam / Olie
IJsvermaak op het IJ voor Amsterdam, Arent Arentsz, 1620 – 1623, Amsterdams Historisch Museum
Beeld bovenaan: Afgesloten IJ, Jacob Olie, 1895, Stadsarchief Amsterdam

Gerelateerd

Koud, kouder, koudst

Verhaal van Peter-Paul de Baar voor Ons Amsterdam
Nog steeds kunnen Amsterdamse winters koud zijn. Maar echt strenge winters zijn veel zeldzamer dan in vroeger eeuwen. En ze maken minder indruk, want we zijn er beter tegen beschermd. Welke waren de strengste Amsterdamse winters en wat richtten ze hier aan?
Naar het verhaal

Kou in Amsterdam 1650-1850

Website
Blog van Mieke Lunenberg die al meer dan 50 jaar in Amsterdam woont en werkt. Sinds 2002 wandelt zij een paar keer per maand als Mee-in-Mokumgids met gasten uit binnen- en buitenland door Amsterdam. Lees haar verhaal over Amsterdamse winters in de 17e-19e eeuw.
Naar de website

De verhalen